“Ik moet” zou niet moeten mogen

 

Moeten is toch belangrijk!

Heel veel mensen groeien op met t idee dat het belangrijk is om ook dat te doen wat je niet wilt, maar moet. Je moet eten, je moet naar school, je moet werken, je moet naar het kerstdiner….

De andere kant van moeten

Natuurlijk wordt er al moetend veel werk verzet, maar er is ook een andere, onbesproken, kant aan moeten. Moeten ontkoppelt je van jezelf. Het gaat niet om jouw drijfveer, maar dat je doet wat moet. Je doet je plicht, maar bij plicht ontbreekt t hart. Er is zo’n groot verschil tussen een plichtmatig bezoekje en bezoek dat werkelijk graag wilt.

Maar, roep je misschien, bij dat verplichte bezoekje,”Ik kom ook wel graag hoor!” Toch, doordat je drive t moeten is, neem je jezelf niet werkelijk mee. Het is enorm vermoeiend om iets te moeten. Je moet je er toe zetten. Je vindt er zelden bevrediging in en het werkt vaak demotiverend. Vaak voel je jezelf niet gezien als je iets moet. Niet voor niets is t vele moeten een aanleiding tot burn out.

Moet ik dit nu echt doen?

Een mooie vraag om jezelf te stellen. Moet ik dit nu echt doen? Je kunt het jezelf zes keer stellen, met in elke vraag de klemtoon op een ander woord. MOET ik…het? Moet IK het? Moet het NU? Moet het ECHT? Moet ik het DOEN? En telkens als je ergens een nee hoort, al is t maar op fluistertoon, of vragende toon, dan is er een grote kans dat je mag ont-moeten. Dat je het niet HOEFT te doen.

“Wat is mijn behoefte om dit te doen?” Ook een mooie vraag. Als jij ook jouw eigen behoefte kunt ontdekken, dan kan je er bewust voor kiezen om iets te doen. Dan neem je jezelf daarin mee. Je moet bijvoorbeeld elke ochtend je kinderen naar school brengen en dat is een enorm gedoe en gehaast. Dus ontstaat er al doende een weerstand op dit moeten en boosheid als de kinderen niet luisteren. Maar als je je realiseert dat je zorg draagt voor hun veiligheid, en dat je dit belangrijk vindt, komt t naar school brengen in een ander daglicht te staan. Dan doe je het omdat je het wilt en misschien komt er daardoor ook ruimte om hun onrust op te vangen.

Of je ontdekt dat je ‘s ochtends echt behoefte aan rust hebt. Dat je snakt naar iemand die deze taak over neemt. Die kan je gaan zoeken. Wie kan de kinderen brengen? Moet jij t werkelijk doen?

Ont-moeten

Soms is het heerlijk: niet meer moeten. Maar vaak is het best een kunst om te ont-moeten. Want er blijkt nog een factor een rol te spelen. Als je doet wat moet, hoor je erbij. En als je t niet meer doet, wat gebeurt er dan? We zijn vaak opgegroeid met angst voor straf, afkeuring, er niet meer bij horen. Door niet meer slaafs je moeten te volgen, kan je angstig worden, of boos of knorrig. Het klopt niet meer! Zo kan t zelfs voorkomen dat als een ander de kinderen naar school brengt, jij opeens je huishouden staat te “moeten”, omdat t ongepast is om om 08.30 rust te nemen. Je vult je onrust op met een nieuw moeten.

Afkikken van moeten

Soms heb je werkelijk een afkik-periode nodig. In die periode komen er allerlei reële en irreële angsten voorbij. Je ontmoet misschien mensen die zeggen dat je t wel moet doen. Of je twijfelt zelf of je wel goed bezig bent. Het liefst wil je daar voor wegrennen en dat gaat t makkelijkst door toch te gaan moeten.

Als je er stil bij blijft staan, en jouw emoties gewoon gaat voelen, zijn ze heel vaak hanteerbaar. Mits je er geen extra gedachten aan gaat weiden, die je bevestigen dat je verkeerd bezig bent. Geef jezelf toestemming om je zo te voelen. Wees nieuwsgierig. Als je merkt dat je je toch verzet, accepteer dan je verzet, maar ga het verzet zelf niet groter maken. Zie t met liefde aan: “Whauw, dat is een vastzittende overtuiging! Geen wonder dat t zoveel oproept. Wil ik die overtuiging werkelijk geloven? Is dat echt waar?” Meestal denk je dat t waar is, maar blijkt t uiteindelijk toch een illusie.

En dan hoeft t niet meer

Na je afkikperiode, zijn de emoties erkent, gevoeld en “uit-beleefd” en je hebt liefdevol doorgezet. Oordelen ontmantelt en overtuigingen overboord gegooid. En dan opeens realiseer je je: “Dat hoef ik niet meer!” Ik hoef niets te strijken, ik hoef niet elke dag gezond te koken, ik hoef niet tot mijn 67^e te werken…. Er is ruimte ontstaan. Alleen is de grootste valkuil is dat je stiekem een ander moeten er voor in de plaats zet! Die mag je dan weer ont-moeten. Want wie eenmaal het ont-moeten in gang zet, zal t moeilijk kunnen stoppen. Zo zeer verlangt je systeem naar deze vrijheid.

Ont-moeten leren via creativiteit

Creativiteit is een prachtig middel om het ont-moeten te oefenen en ervaren. Wie spontaan iets maakt, komt vanzelf zijn grenzen tegen ten aanzien van kleurgebruik, vorm, verbeelding, originaliteit etc. De schildering is al gauw te dit of te dat. We moeten aan zoveel dingen voldoen, voordat we er tevreden over kunnen zijn. Toch kun je ontdekken, dat als je dat moeten werkelijk los kunt laten, er een enorme blijdschap en innerlijke vrede kan ontstaan en dat je innerlijk weet hoe jouw schildering vorm krijgt. Die ervaringen werken door in je eigen leven, waarin het ont-moeten zich ook steeds meer zal ontwikkelen.