Creatieve losmaaktip: lichaamssensaties blijf erbij!

Creativiteit gaat over wat er in jou gebeurt! Daar ontstaan de blokkades en de doorbraken. Je werk is aanleiding, geen oorzaak. Ik neem je mee naar mijn schilderles Creatief Avontuur.

Van enthousiast naar doodmoe

Ze schildert met een blos op haar wangen en glinstering in haar ogen en zegt verwonderd: “Deze kleur gebruik ik nooit!”. Ze leeft zich er een uur lang helemaal in uit. Intens verbonden met haar werk.

Dan zie ik haar uitgeblust voor haar werk zitten. Ze wenkt me vragend met haar ogen en als ik kom zegt ze: “Ik ben zo moe. Ik weet het niet meer. Moet ik nou doorgaan of is dit het nu? Ik moet nog iets met de ruimte daar, maar wat?” Ze kijkt alsof ze hoopt dat ik weet wat er moet gebeuren, maar ik heb geen idee. Het antwoord ligt in haar verscholen. Ik kan alleen helpen om het antwoord te vinden door te spiegelen en vragen te stellen. Het meeste valt me op dat ze iets moet. Moeten komt uit het denken en haalt je uit de verbinding met je wezenlijke zelf.

Ik zeg: “Weet je dat je in bijna elke zin het woord moeten gebruikt?” Ze kijkt verbaasd, “Nee, dat heb ik niet eens door. Goed dat je het zegt.” Ze is even stil en zegt opnieuw dat ze zo moe is en ik zie in haar lichaamstaal dat alles met moeheid lijkt doordrenkt.

Prioriteit bepalen

Voor mij geeft ze daarmee aan dat de moeheid op dit moment prioriteit heeft boven het niet weten wat ze met het schilderij moet. Ik vraag aan haar of dat klopt en ze knikt. “Als je dan nu eens toegeeft aan het moe zijn. Wat wil er dan?” Ze kijkt me wat verward aan, alsof toegeven aan moeheid eigenlijk niet zou kunnen. “Dan wil ik even zitten”, zegt ze, terwijl ze al op haar stoel zit. Ze staart naar het schilderij en heeft het bakje met verf en de kwast in haar handen. Ik vraag me af of ze zo wel echt kan gaan zitten of dat ze dan alsnog vanuit het denken met het schilderij bezig blijft. Wat zou haar moeheid willen?

“Wil je moeheid dat je de verf en de kwast vasthoudt of wegzet?” vraag ik. Ze kijkt me verwonderd aan en zet dan met een zucht alles weg. Vervolgens vraag ik wat haar moeheid met haar schilderij wil. “Wil je moeheid er wel of niet naar kijken?” Opnieuw kijkt ze verwonderd, alsof keuzes aanbied die eigenlijk niet mogelijk zijn. “Je mag ook voelen wat er wil, door het uit te proberen”, zeg ik. Ik zie begrip in haar ogen en vraag toestemming om haar werk even op de grond te zetten. Die geeft ze en tot mijn verrassing komt er achter het werk een plank met een ander werk tevoorschijn. De schildering die ze de vorige les creëerde.

Dit wil ik wel

“Hier wil ik wel naar kijken” zegt ze met een diepe zucht. Terwijl ze kijkt, vertelt ze spontaan over moe zijn en haar associaties met een ziekte periode. Dat het soms zo moeilijk is om moe te zijn, overweldigend. Met angst voor een terugval of dat je er nooit meer uitkomt. Voor mij is het nu de kunst om bij die angst aanwezig te blijven en niets voor haar op te lossen. Dus geen goede raad geven of hoop te geven. Ook niet over te stappen naar mijn eigen moeheidservaringen, maar aanwezig te zijn, ruimte te bieden aan haar en echt te luisteren. Te vertrouwen dat haar oplossing van binnenuit in haar zal ontstaan.

Opeens valt me op dat ze in dit werk ook de kleur gebruikt heeft, waarvan ze zojuist zei: “Die kleur gebruik ik nooit”. Het komt vaker voor dat als iets zich van binnenuit wil openbaren, je het eerst onbewust gebruikt, voordat je er bewust mee aan de slag gaat. Je ontdekt het pas achteraf…..

Verklaring

Als ze is uitverteld en ik rust in haar ervaar, wijs ik haar op de kleur. Het verrast haar en ze zegt “Ja, maar ik gebruik het nooit over het hele vel”. We merken op hoe verleidelijk het is om het gebruik van de kleur nu te gaan verklaren. Er komen verschillende mogelijkheden langs en als ze een verklaring vindt haar bevalt, begint ze te lachen: “Nu ben ik er! Zal ik deze maar vasthouden?” Het is een verklaring die hoop geeft. Tegelijkertijd doorziet ze dat verklaren ook een valkuil in zich heeft. Want verklaringen zijn een soort etiketten, waarmee je voor jezelf de situatie duidt, zonder te weten of het etiket alles omvat wat in je ervaring aanwezig is.

Verandering

Er is meer ontspanning in haar lichaam te zien en als ik het navraag beaamt ze het. Ze voelt zich rustiger en vindt het fijn om nog een poosje alleen te zitten en naar het huidige werk te kijken. Het andere werk blijft op de grond staan. Het is goed als ik weer bij haar wegga.

Terwijl ik bij andere cursist langs ga, zie ik even later op de klok dat het tijd is om op te ruimen. De meeste cursisten zijn er al mee begonnen. Ik draai me om, om te zien hoe het met de vermoeide cursiste gaat. Ik verwacht dat ze nog rustig in haar stoel zit, maar zie tot mijn verbazing dat ze fanatiek met een paletmes de befaamde kleur op het ‘ik-weet-niet-hoe-het-verder-moet-schilderij’ brengt. Er is weer volledige verbinding!

Het voelt haast als een inbreuk om haar nu te storen, maar toch, de tijd is om. Ik zeg luid dat het tijd is om op te ruimen, maar ze paletmest heerlijk verder en heeft niets door. Ik loop naar haar toe en zeg: “Ik geloof dat ik je nu moet losweken van je werk.” Ze kijkt me aan en lacht met stralende ogen. “Ja, dat geloof ik ook!”

Blijf erbij

Terwijl ze nog even de tijd krijgt om af te ronden, ben ik opnieuw verwonderd hoe snel je energie en je emoties kunnen veranderen. Door te voelen wat echte prioriteit heeft, er bij te blijven en het in detail te geven wat het nodig heeft, kunnen emoties ontladen en ontstaat er ruimte voor iets nieuws.

Ik vraag me af: waarom leren we dat niet van kinds af aan? Jezelf bevragen opdat je ontdekt wat je nodig hebt. Dat aan jezelf mogen geven. Het is zo’n prachtige tool. Hoe anders groei je op, als dit er mag zijn. Gelukkig kan je deze tool altijd nog aanleren, door bij je lichaamssensaties te blijven en te ontdekken wat er nodig is.

Hoe goed luister jij naar wat je lichaam vertelt?